Przebadane gleby w Oświęcimiu i w Choczni pod Wadowicami są zanieczyszczone przez węglowodory między innymi przez benzo(a)piren.
- Jest on rakotwórczy. Jego zdolność do wywoływania nowotworów została udowodniona - mówi Artur Mendyk, kardiolog i internista z przychodni w Grojcu pod Oświęcimiem. - Pozostałe benzony są aromatycznymi węglowodorami, które wciąż są badane i potencjalnie mogą być rakotwórcze - dodaje.
Nie zaleca jedzenie warzyw i owoców z terenów skażonych, a więc prawie z całej Małopolski zachodniej. Jak podkreśla, „epidemia” nowotworów to właśnie wynik przez lata odkładanych w glebie razem z powietrzem i wodą substancji, które uaktywniają tzw. onkogeny wpływające na rozwój nowotworów.
- Oświęcim jest antyliderem w tym zestawieniu. Tu wszystko truje - woda, gleba i powietrze - denerwuje się Bartłomiej Gieregowski ze Stowarzyszenia Stop Fetorowi w Mieście i Gminie Oświęcim.
Ryszard Listwan, zastępca Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Krakowie, podkreśla że zanieczyszczenie gleb to w dużej mierze efekt wcześniej prowadzonej na tych terenach działalności. Tak jest m.in. w przypadku Trzebini, gdzie w pobliżu byłych zakładów metalurgicznych w glebie występują metale ciężkie.
Nie ma czym oddychać
Raport dotyczy nie tylko gleby, ale również powietrza. To w naszym regionie jest bardzo złe. Pod względem emisji pyłów przoduje sam Chrzanów, jednak to powietrze w powiecie oświęcimskim ogólnie jest najbardziej zanieczyszczone. Przykładem tego są Brzeszcze, gdzie w 2017 r. prowadzone były pomiary przez WIOŚ.
- Zanieczyszczenie ben-zo(a)pirenem tam było rekordowe - mówi Ryszard Listwan.
Zdaniem inspektora to efekt bliskości kopalni i spalania przez mieszkańców w piecach węgla najniższej jakości - odpadowego. Zwraca uwagę na zbyt wolną wymianę pieców na ekologiczne. Powietrze w powiatach chrzanowskim, wadowickim i olkuskim również jest zanieczyszczone, jednak nie tak bardzo jak w Krakowie, co może dziwić.
- To zaprzeczenie tego, że zanieczyszczenia docierają do Krakowa ze Śląska - komentuje Ryszard Listwan.
Kto jest trucicielem?
W przypadku powietrza to nie fabryki, ale budynki indywidualne i samochody generują największe zanieczyszczenie.
- Duże zakłady emitują dużo zanieczyszczeń, ale to emisja zorganizowana na wysoki pułap - wyjaśnia Ryszard Listwan.
Mieszkańcy najczęściej do WIOŚ-u skarżą się na odory. Obawiają się, że w śmierdzącym powietrzu mogą znajdować się trujące związki. Inspektorzy w 2017 r. badali powietrze m.in. w okolicy rafinerii w Trzebini. Stwierdzono tam okresowe przekroczenia norm węglowodorów. Specyficzny zapach daje już ich śladowa ilość, więc nie zawsze powietrze jest trujące.
Z wodą też nie jest dobrze.
- Na wysokości Oświęcimia Wisła ma najgorszą klasę jakości wód - mówi Bartłomiej Gieregowski. - Tu zanotowano liczne przekroczenia kadmu, ołowiu - dodaje ekolog.
Niechlubne pierwsze miejsce w Polsce
Według raportu WIOŚ najbardziej zanieczyszczone w 2016 r. były gleby w Oświęcimiu, gdzie stwierdzono 3-10-krotne wartości dopuszczalne dla siedmiu węglowodorów: chryzen, benzo(a)antracen, benzo(k)fluoranten, benzo(g,h,i)perylen, benzo(b)fluoranten, benzo(a)piren, indeno. Były to wartości najwyższe w Polsce. W Choczni odnotowano przekroczenie dla trzech związków.
Jak poprawić stan środowiska?
Wspólne działania gmin, mieszkańców, przedsiębiorstw i WIOŚ znacząco przyczyniają się do poprawy przede wszystkim jakości powietrza. W ostatnim dziesięcioleciu emisja pyłów zmniejszyła się o 78 proc. , a zanieczyszczeń gazowych o 56 proc. Najbardziej uciążliwy w lecie jest problem odoru. Udało się go ograniczyć w Oświęcimiu dzięki zmianom technologicznym w zakładach, oczyszczalni ścieków i na wysypisku.
KONIECZNIE SPRAWDŹ:
<
WIDEO: Poważny program - odc. 22: Kraków zatracony w zieleni. Serio?
Kto musi dopłacić do podatków?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
