Jest zima, to musi być zimno. Trzeba jednak odśnieżać swoje chodniki. Prawnik wyjaśnia konsekwencje wynikające z zaniedbania tego obowiązku

Podstawą prawną, ustanawiającą obowiązek utrzymania chodników w czystości, jest ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Wskazuje ona, iż właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez uprzątnięcie błota, odśnieżanie, usuwanie lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż ich nieruchomości (tj. przylegających do granicy nieruchomości), przy czym za taki chodnik uznaje się także wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości.

Właściciel nieruchomości nie jest jednak obowiązany do odśnieżania lub uprzątnięcia chodnika, na którym zarządca drogi dopuścił płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych – wówczas odśnieżanie lub uprzątnięcie obciąża zarządcę drogi. Nie musi również odśnieżać lub usuwać lodu z przystanków komunikacyjnych i torowisk, gdyż obowiązek ten spoczywa na korzystających z nich przedsiębiorcach.

Oprócz właściciela, obowiązani do utrzymania czystości chodników przy danej nieruchomości są także jej współwłaściciele, użytkownicy wieczyści oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością (np. najemca, dzierżawca).

Z kolei w przypadku dróg, zobowiązani do utrzymania czystości są: w przypadku dróg krajowych i autostrad – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, dróg wojewódzkich – zarząd województwa, dróg powiatowych – zarząd powiatu, dróg gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta), dróg wewnętrznych – zarządca terenu (np. spółdzielnia mieszkaniowa, wspólnota, prywatny właściciel).

Trzeba udokumentować wypadek i poniesioną szkodę

Poszkodowany, który upadnie i dozna uszkodzenia ciała lub rzeczy (np. laptopa, którego niósł w ręce), wskutek nieuprzątnięcia chodnika lub drogi (np. z lodu lub śniegu) przez osobę zobowiązaną (np. właściciela, zarządcę terenu), ma wobec tej osoby roszczenie o zadośćuczynienie (w przypadku uszkodzenia ciała) lub roszczenie odszkodowawcze (w przypadku uszkodzenia rzeczy, poniesienia kosztów leczenia, utraty części zarobków).

Ważne jest, aby poszkodowany odpowiednio udokumentował zaistniałe zdarzenie. Przydatne będą np. notatka policyjna lub straży miejskiej z miejsca zdarzenia, oświadczenia świadków, zdjęcia z miejsca zdarzenia (np. oblodzenia, nierówności terenu), zdjęcia doznanej krzywdy lub szkody, dokumentacja medyczna z leczenia. Należy też zbierać imienne faktury lub rachunki potwierdzające poniesienie kosztów leczenia i innych związanych z wypadkiem.

Zarządcy lub właściciele nieruchomości mogą rozważyć zabezpieczenie się przed ewentualną odpowiedzialnością, np. poprzez wykupienie odpowiedniego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

Pamiętać należy także, że brak odśnieżania chodnika stanowi wykroczenie (art. 117 Kodeksu wykroczeń), zagrożone karą grzywny do 1.500,00 zł lub karą nagany.