Prawnik wyjaśnia. Komu przysługuje prawo do zachowku. Czy należy się rodzeństwu?

Zmarła mi siostra, która za życia cały swój majątek podarowała konkubentowi. Nie miała dzieci, a nasi rodzice nie żyją. Czy jako brat mam prawo do zachowku po siostrze, a jak tak to w jakiej wysokości ?

Wyjaśnia prawnik Jonasz Kita: Zachowek, jako instytucja prawa spadkowego, ma przede wszystkim na celu ochronę interesów majątkowych członków rodziny najbliższych spadkodawcy, przed krzywdzącym ich rozporządzeniem przez niego swoim majątkiem. Zapewnia im, niezależnie od woli spadkodawcy, a często nawet wbrew jego woli, roszczenie pieniężne w stosunku do osób na rzecz których spadkodawca rozporządził swoim majątkiem.

Komu przysługuje zachowek?

Przepisy prawa spadkowego do osób najbliższych spadkodawcy, uprawnionych do zachowku, zaliczają:

• zstępnych spadkodawcy (tzn. dzieci, wnuki, prawnuki itd., jak również przysposobionego i jego dzieci, wnuki, prawnuki itd.);
• rodziców spadkodawcy (na równi z rodzicami traktować należy przysposabiającego oraz jego małżonka);
• małżonka spadkodawcy

O ile osoby te byłyby powołane do dziedziczenia z mocy ustawy, co oznacza, iż należy wziąć pod uwagę ustawową kolejność dziedziczenia. Tytułem przykładu wskazać należy, że rodzice nabywają roszczenie o zachowek tylko wówczas, gdy spadkodawca nie pozostawił zstępnych.

Komu nie przysługuje zachowek ?

Zachowek nie przysługuje osobom, które nie zostały zaliczone do kręgu osób najbliższych uprawionych do zachowku, a także osobie uprawionej, która odrzuciła spadek lub zrzekła się dziedziczenia po danym spadkodawcy, została przez spadkodawcę wydziedziczona lub też uznana za niegodną dziedziczenia.

W jakiej wysokości przysługuje zachowek ?

Zachowek przysługuje w wysokości połowy wartości udziału spadkowego, który przypadałby uprawionemu przy dziedziczeniu ustawowym, chyba że uprawiony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - w takim przypadku ma prawo do dwóch trzecich wartości udziału spadkowego.

Czy roszczenie o zachowek podlega przedawnieniu ?

Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.
Odpowiadając na Pana pytanie, stwierdzić należy, iż niestety nie może Pan dochodzić zachowku
od konkubenta siostry, gdyż jako brat nie należy Pan do kręgu osób uprawionych.