Przyciągniesz do siebie obiekt uczuć jak magnes. To naturalny afrodyzjak czy tylko domysły? Czym są i jak działają feromony?

Feromony są to substancje semiochemiczne, czyli związki chemiczne wydzielane przez zwierzęta i rośliny w celu komunikacji do przekazywania informacji oraz wywoływania określonych zachowań u otoczenia. Służą więc one głównie do obrony, oznaczania terytorium czy przyciągania płci przeciwnej w obrębie własnego gatunku w celu łączenia się w pary i prokreacji. W odniesieniu do ludzi feromony nas fascynują właśnie z tego ostatniego powodu. Utożsamiamy je przez to z afrodyzjakami, które mają sprawić, że obiekt naszych uczuć będzie miał większą ochotę na zbliżenie.

Ze względu na to, że są to lotne substancje, kojarzymy je ze zmysłem zapachu i perfumami z feromonami, które mają przyciągać płeć przeciwną. Jednak feromony nie mają określonego zapachu, dlatego są trudne do uchwycenia i zbadania, przez co nie istniej zbyt wiele badań sprawdzających skuteczność ich działania u ludzi.

Feromony mogą kojarzyć się ze względu na podobne brzmienie słów z hormonami, które kontrolują wewnętrzne funkcje naszego ciała takie jak nastrój czy funkcje seksualne. W przeciwieństwie do nich feromony działają na zewnątrz ciała, wysyłając sygnały do przedstawicieli tego samego gatunku.

Ciało człowieka uwalnia feromony w wydzielinach i płynach ustrojowych takich jak pot, mocz, mleko matki, nasienie i wydzielina z pochwy. Z badań przeprowadzonych do tej pory wynika, że mężczyźni potencjalnie wytwarzają feromon androstadienon, a kobiety estratetraenol. Wykrywane są one przez zmysł węchu, a dokładnie przez narząd lemieszowo-nosowy i główny nabłonek węchowy znajdujące się w nosie. Narząd węchu przekazuje je do mózgu, który identyfikuje je jako sygnał przyciągający go do osobnika je wydzielającego.

Feromony wpływają nie tylko na atrakcyjność seksualną, ale także na inne zachowania, takie jak:

• nastrój,
• więź rodzic-dziecko,
• stosunki społeczne,
• emocje.

Jednak najsilniej działają one w świecie zwierząt i owadów, gdzie zostało to udowodnione w licznych badaniach. Pełnią tam także dużo więcej funkcji. W odniesieniu do ludzi główną funkcją feromonów jest zapewnienie atrakcyjności seksualnej, które sprawia, że między kobietą a mężczyzną jest „chemia”.

Jednak istnieje niewiele badań dotyczących występowania i działania feromonów u ludzi, a niektórzy naukowcy wręcz zaprzeczają istnieniu feromonów w ogóle. Problem polega na tym, że feromony nie mają konkretnego zapachu, który możemy zidentyfikować i opisać, chyba że występują w bardzo wysokich stężeniach. Dodatkowo nie każdy człowiek posiada narząd lemieszowo-nosowy, który według badaczy jest narządem zanikającym. Nie każdy będzie więc wrażliwy na feromony. Natomiast przeprowadzone do tej pory badania na ludziach są niejednoznaczne, a ich wyniki bardzo łatwo jest podważyć, ponieważ atrakcyjność i dobór partnerów to bardziej skomplikowane kwestie, które nie są zależne jedynie od chemicznych substancji wydzielanych przez ciało.

Z istniejących badań wynika, że feromony męskie mogą wpływać na nastrój i popęd seksualny u kobiet. W badaniu z 2013 roku autorzy stwierdzają, że substancje zawarte w pocie mężczyzn poprawiają nastrój i koncentrację u kobiet. Pot zawiera substancję lotną 16-androsteny, z której naukowcy wyodrębnili jeden ze związków steroidowych, androstadienon, który występuje w znacznie wyższych stężeniach niż inne i może zostać wykryty przez kobiety, jednak nie przez wszystkie.

W badaniu okazało się, że nałożenie na górną wargę farmakologicznej dawki androstadienonu u kobiet powoduje poprawę nastroju i skupienia – szczególnie w zakresie wychwytywania informacji emocjonalnych. Kobiety, które są szczęśliwsze i mają lepszą koncentrację, są też bardziej chętne do zbliżeń, bardziej pobudzone seksualnie i mają większą satysfakcję z seksu.

Badania wykazały korzystny wpływ androstadienonu na pożądanie i podniecenie seksualne. Możliwe jest również, że feromony można zastosować jako środek poprawiający nastrój i łagodzący depresję. Jednak badania te wzbudzają wątpliwości, ponieważ ich wynik był zależny od obecności mężczyzn w pomieszczeniu.

Wstępne dowody sugerują, że narażenie na androstadienon u kobiet poprawia ocenę atrakcyjności potencjalnych partnerów. Podsumowując, niektóre dane wskazują, że feromony 16-androstenu, w szczególności androstadienon, odgrywają korzystną rolę w nastroju, skupieniu i reakcjach seksualnych kobiet, a być może także w doborze partnera – podsumowują autorzy badania.

W wielu sklepach, drogeriach i perfumeriach znajdziesz perfumy z syntetycznymi feromonami damskie i męskie, które mają podnieść twoją atrakcyjność w oczach drugiej połówki i przyciągnąć do ciebie obiekt pożądania. Producenci wykorzystują rzekome właściwości wabiące płeć przeciwną i obiecują, że perfumy z feromonami zwiększą atrakcyjność i przyciągną uwagę obiektu uczuć. Prawda jest jednak taka, że nie ma dowodów na to, że te produkty działają. Dodatkowo testowane w jednym z badań perfumy z feromonami nie tylko nie zwiększyły atrakcyjności, ale wywołały odwrotny skutek. Niektórzy naukowcy podważają nawet istnienie feromonów u ludzi.

Potwierdzoną skuteczność mają za to feromony w odniesieniu do zwierząt. Feromony dla kota czy psa w postaci sprayów czy obroży w badaniach skutecznie zmniejszały niepokój u psów narażonych na symulowaną burzę. Natomiast psy przebywające w szpitalu weterynaryjnym dzięki feromonom miały mniejszy lęk separacyjny niż zwierzęta, u których nie zastosowano feromonów.

Odpowiedź na pytanie, czy feromony działają nie jest więc jednoznaczna i wiąże się z wieloma wątpliwościami. Musisz jednak pamiętać, że twoja atrakcyjność czy seksualne zainteresowanie partnerem nie zależy jedynie od chemicznych substancji wytwarzanych przez twoje czy jego ciało. Można stwierdzić, że choć feromony istnieją, to nie pełnią u ludzi tak istotnej roli w doborze partnera jak to jest w świecie zwierząt. Przyciąganie się i chęć przebywania ze sobą dwojga ludzi jest dużo bardziej skomplikowane i zależne nie tylko od wyczuwania lub nie feromonów. W grę wchodzi tu także charakter, osobowość, uczucia, emocje, zainteresowania, wygląd czy intelekt.