Rozmowa. „Mądrość ponad siłę i aktywność fizyczną”. Bolączki i wyzwania, które stawia współczesny świat przed seniorami

Z biegiem lat powoli zaczynamy tracić siły, na głowie pojawia się coraz więcej siwych włosów. Jak najprościej zdefiniować proces starzenia?

- Starzenie się jest naturalnym etapem w życiu każdego człowieka. Jest procesem dynamicznym, długotrwałym i nieodwracalnym. Zmiany jakie zachodzą u osób w wieku 65+ to przede wszystkim zmniejszenie rezerw organizmu, spadek odporności na stres, wyczerpanie i zmęczenie. Na głowach seniorów pojawiają się siwe włosy, zmienia się ich zmysł smaku, gorzej słyszą wysokie dźwięki, wydłuża się czas lokalizacji dobiegającego dźwięku oraz słabnie ich widzenie z bliska. W okresie późnej dorosłości zmniejsza się zdolność adaptacji do pojawiających się wyzwań życia, natomiast zwiększa się zależność od otoczenia. Na tym etapie życia seniorzy wycofują się z wcześniejszych form aktywności wchodząc w nowe role społeczne tj.: babcia, dziadek, emeryt, emerytka. Na pierwszy plan u seniorów wychodzi mądrość ponad siłę i aktywność fizyczną. Pojawiają się nowe kryteria oceny płci przeciwnej – liczy się bezpieczeństwo, responsywność ponad atrakcyjność. Emocje stają się bardziej kontrolowane, zwiększa się natomiast ilość doznawania negatywnych odczuć. Seniorzy stają się w tym okresie ekspertami od swojego życia poprzez zdobyte doświadczenie i wiedzę - mówi Katarzyna Zasowska.

Czy samotność to główny problem, z którym borykają się nasi seniorzy?

- Możemy tak powiedzieć. Aż 26 procent osób starszych jest osamotnionych, a ponad 12 procent z nich w ogóle nie wychodzi z domu (wskazuje nasze badanie). Samotność to choroba cywilizacyjna naszych czasów, która dotyka szczególnie osoby starsze. To seniorom najczęściej brakuje bliskiej rodziny, przyjaciół i znajomych, a do tego dotykają ich choroby i niepełnosprawność. Czują się niepotrzebni, zbędni, rośnie w nich poczucie wykluczenia. 61 proc. osób starszych, które mierzą się z samotnością, mówi, że czują się nieważne, a 70 proc. nie ma obok kogoś, komu mogłyby zaufać. Aż 42 proc. osób, których dotyka samotność, mówi, że brakuje im naprawdę bliskiego przyjaciela. Osoby tuż po przejściu na emeryturę, chcą wciąż być aktywne, zwiedzać, rozwijać się. Dbają o czas dla siebie. A z drugiej strony rodziny są bardzo rozproszone. Często dzieci i wnuki osób starszych mieszkają w innym mieście, a nawet poza krajem - mówi Małgorzata Karpińska.

Walka z samotnością wśród osób starszych to ucieczka w różnego rodzaju pasje?

- Osoby starsze mają swoje zainteresowania, ulubione aktywności, ale wraz z wiekiem mają mniejsze możliwości, by je realizować. Jako "Stowarzyszenie mali bracia Ubogich" wychodzimy naprzeciw potrzebie obecności drugiego człowieka. Zdajemy sobie również sprawę, że potrzeby osób starszych są szerokie. Potrzebują rozmów z drugim człowiekiem; wsparcia psychicznego, duchowego; pomocy w sprawach związanych ze zdrowiem; pomocy w codziennych sprawach domowych; czasem również wsparcia finansowego - mówi Małgorzata Karpińska.

A jakie wyzwania stawia współczesny świat przed seniorami?

- Na pewno dużym wyzwaniem dla osób starszych są szybko postępujące zmiany technologiczne i konieczność szybkiego dostosowania się do załatwiania różnych spraw w inny, niż do tej pory, sposób. Często przy użyciu urządzeń elektronicznych - mówi Małgorzata Karpińska.

Jak zatem pomagać świadomie?

Nieprzypadkowo nasz program, który Stowarzyszenie mali bracia Ubogich tworzy wspólnie z Hedepey, nazywa się "Obecność". Uczestnicy naszego programu mówią wprost: "W samotności najtrudniejsza jest samotność". W innych trudnych sytuacjach można podzielić swoje troski z kimś bliskim i wtedy robi się lżej. W samotności nie ma właśnie tego drugiego człowieka. W ramach programu "Obecność", dzięki wizytom wolontariuszy seniorzy czują się doceniani i pełnowartościowi. Wolontariusze Stowarzyszenia pamiętają o urodzinach seniorów, odwiedzają ich wtedy z tortem, rozmawiają przy kawie lub herbacie. Relacje, które nawiązują seniorzy i wolontariusze, są oparte o wzajemną troskę, zaufanie i przyjaźń. – "Kiedy jej nie było, to była szarość" – mówi pan Stanisław. – "Teraz jest ta perspektywa, że coś miłego się przydarzy, na przykład spacer". Nasz wolontariat towarzyszący to odpowiedź na jedną z ważnych potrzeb. A tam, gdzie jeszcze nie docieramy – polecamy nasz Telefon Zaufania dla osób starszych.

Troski i kłopoty dzielone z drugim człowiekiem maleją o połowę - to motto Telefonu Zaufania dla osób starszych. Po drugiej stronie słuchawki na seniorów czekają doświadczeni psychologowie. Z uwagą i troską wysłuchają każdego. Pomogą poszukać rozwiązań w problemach, wesprą w trudnych momentach.

Zawsze też warto rozejrzeć się wokół siebie – może obok mieszka sąsiadka, która bardzo ucieszy się z wizyty lub życzliwego pozdrowienia. Zachęcamy do uważności do drugiego człowieka - mówią Małgorzata Karpińska i Katarzyna Zasowska.

Internetowi oszuści w natarciu!